Distro lý tưởng

->

#os_rice

Tại sao lại chọn Linux?

Mình chọn Linux thay vì Windows và MacOS vì:

Base Distro

Dotfiles của mình khá là linh hoạt, nó có thể dễ dàng chuyển đổi sang hầu hết mọi distro. Nhưng mình vẫn có sự ưa thích theo thứ tự: Arch-based > Ubuntu/Debian-based > Fedora-based > khác.

Fedora được cái có vẻ ổn định và cập nhật nhanh hơn so với Ubuntu, nhưng nó lại không có các packages mà không thật sự mở nguồn, mấy packages vẫn cài được thôi nhưng hơn khó chịu.

Arch có lượng packages đồ sộ nhất nếu tính cả AUR, mà AUR thỉnh thoảng khá là janky. Arch bị dính tiếng là dễ break hơn so với các distro khác, mình thấy mọi distro đều break một cách bình đẳng...

NixOS mặc dù có lượng packages cạnh tranh và thỉnh thoảng còn chất lương hơn với Arch, mình lại né nó sau một thời gian dùng nó vì cả hệ điều hành rất janky!

Desktop Environment

Sau một thời gian độ window manager, mình quyết định quay lại chơi DE (giải thích chi tiết hơn ở đây) vì mình muốn tìm kiếm một trải nghiệm ổn định, hài hòa và "it just works".

Những DE như LXDE và XFCE khá là nhẹ, quá là nhẹ đằng khác, nó không phù hợp với mình vì nó không cá nhân hóa tốt và tiện như ý mình được.

DE như Pantheon và Deepin có trải nghiệm out-of-the-box khá tốt nhưng nó không cá nhân hóa được hơn, mình reccomen những DE này nếu bạn yêu nó từ cái nhìn đầu tiên và không có nhu cầu rice.

KDE Plasma rất dễ cá nhân hóa từ những thứ đơn giản cho đến những tính năng tân tiến nhất out-of-the-box. Plasma khá dễ config, rất phù hợp cho người mới dùng Linux mà muốn rice. Các app KDE rất giàu tính năng (điển hình là Dolphin) nhưng giao diện của nó lại hơi chật chội.

Gnome là một DE thiết kế rất hài hòa, thống nhất, tối giản và sang. Từ Windows hay DE khác chuyển sang cảm giác ban đầu sẽ bỡ ngỡ nhưng một thời gian dùng sau bạn sẽ hiểu được vẻ đẹp của thiết kế và workflow mà Gnome mang đến. Về mặt cá nhân hóa, Gnome thực ra không kém cạnh gì KDE mà thực ra còn tốt hơn: Mặc dù Gnome không hỗ trợ chính thức, bạn có thể cài extensions để cá nhân hóa Gnome. Gnome extensions rất đa dạng và phong phú, nó hòa mình vào DE rất tốt, Gnome có extension như Unite trong khi KDE khó có thể rice để làm được điều tương tự tiện như Gnome.

Các yêu cầu khác

  • Bloat-free: không có cài nhiều phần mềm lung tung như games, maps, image/video editor hay thậm chí cả trình duyệt web. Đừng nhét sẵn đống phần mềm mà có người thích người không vào trong máy, hãy để người dùng tự cài những phần mềm mà họ muốn. Đống phần mềm đấy có thể được cài sẵn trong live-image nhưng hãy để nó là tùy chọn không được tích sẵn trong quá trình cài đặt.
  • DE tuyệt đối không có sẵn bất cứ theming/branding gì hết, chỉ là DE thuần với theme mặc định thôi.
  • Phải có cài đặt sẵn:

Distro lý tưởng

Vanilla OS là một distro bất biến cho phép người dùng cài ứng dụng từ mọi Linux distro từ Arch, Fedora cho đến NixOS. Nó check rất nhiều tiêu chuẩn mà mình mong muốn từ một distro, nhưng khi mình thử cài nó hồi đầu năm 2023, nó có vẻ chưa sẵn sàng để được sử dụng thực tế... Vanilla rất janky, cho máy ngủ xong bật lại nó đơ luôn...

Blend OS giống Vanilla nhưng nó Arch-based, hơi bloat hơn Vanilla một chút nhưng dùng nó khá ổn. Nó còn cho phép người dùng chọn DE khác ngoài Gnome và người dùng có thể dễ dàng truy cập vào các công cụ CLI bên trong một container bằng cách gõ tên-lênh.tên-container trong terminal.

Bazzite có tất cả các điểm công của Blend OS nhưng nó là Fedora Atomic Desktop và nó ổn định hơn rất nhiều nhờ việc nó dựa trên Fedora. Ở thời điểm hiện tại, mình thấy Bazzite gần với danh hiệu "distro tiêu biểu" nhất vì nó đạt đủ mọi tiêu chí mà mình đặt ra, chỉ trừ một số là:

  • Vẫn hơi bloat, có cài sẵn Firefox nhưng nó là Flatpak và có thể dễ dàng gỡ.
  • Nó không có sẵn input method chất lượng cho tiếng Việt.